بیشتر مردم موفقیت‌آمیز بودن عمل‌های جراحی را تنها حاصل تجربیات و مهارت‌های جراح می‌دانند. در حالی که مهارت‌های یک تیم جراحی حرفه‌ای شامل کارشناس اتاق عمل، پرستاران، متخصص بیهوشی و… نیز در نتایج عمل‌های جراحی بسیار تأثیرگذار است. کارشناسان اتاق عمل افرادی هستند که در رشته‌های اتاق عمل یا پرستاری تحصیل کرده‌اند و به‌عنوان دستیار در مراکز بهداشتی و اتاق‌های عمل فعالیت می‌کنند. کارشناس اتاق عمل وظیفه همکاری با تیم جراحی، محافظت از بیماران، آماده‌سازی، ارائه تجهیزات و ابزارها به تیم جراحی، رفع مشکلات فنی تجهیزات پزشکی و… را به عهده دارد. از آنجایی که کارشناس اتاق عمل با یک تیم چندتخصصی همکاری می‌کند، باید برای اجرای بهتر وظایف خود توانایی کار تیمی و فعالیت تحت فشار را نیز داشته باشد. در این مقاله از اوراطب به‌طور مفصل، مهارت‌ها و وظایف کارشناس اتاق عمل را بررسی می‌کنیم.
کارشناس اتاق عمل کیست؟
کارشناس اتاق عمل یکی از اجزای کلیدی و مهم کادر درمان در بیمارستان و دستیار جراح در اتاق جراحی است که به‌عنوان تکنسین اتاق عمل نیز شناخته می‌شود. این فرد به‌عنوان پرستار سیرکولار (Circuler Nurse) یا پرستار اسکراب (Scrub Nurse) در اتاق عمل فعالیت می‌کند. Circuler کسی است که اجازه نزدیک شدن به بیمار را ندارد و تجهیزات ضروری حین عمل را برای تیم جراحی فراهم می‌کند. Scrub نیز کسی است که در کنار جراح و همراه با او عمل را انجام می‌دهد. به‌طور کلی، تکنسین اتاق عمل با انجام وظایف خود قبل، حین و بعد از عمل جراحی، یک محیط ایمن و ضدعفونی‌شده را برای بیمار و اعضای تیم جراحی آماده می‌کند تا عمل به‌صورت موفقیت‌آمیز انجام شود.
وظایف کارشناس اتاق عمل
وظایف یک کارشناس اتاق عمل طبق قانون وزارت بهداشت به شرح زیر است:
وظایف کارشناس تکنسین قبل از عمل
- آشنایی با قوانین اتاق عمل و پیروی از آن‌ها
- انجام دستورات سرپرست مربوطه و دریافت برنامه کاری از ایشان
- بررسی موجود بودن لوازم مورد نیاز عمل‌های جراحی و گزارش کمبودها
- داشتن اطلاعات کافی در رابطه با نحوه ضدعفونی و استریل کردن تجهیزات پزشکی و جراحی و استفاده از آن‌ها برای استریل کردن اتاق جراحی
- کنترل لوازم جراحی براساس شناسنامه هر ست جراحی
- بررسی کارایی دستگاه‌ها و تجهیزات مورد استفاده در اتاق عمل و گزارش به مسئول مافوق در صورت خرابی هر یک از تجهیزات و ابزارهای جراحی
- بررسی نور، سیستم برق‌رسانی، تمیزی، ایمنی، درجه حرارت و… در اتاق عمل و رفع مشکلات مربوط به آن‌ها
- آماده کردن لوازم و تجهیزات اتاق عمل براساس لیست عمل جراحی
- بررسی استریل بودن وسایل اتاق عمل و تجهیزات پزشکی
- بررسی پرونده بیمار از لحاظ کامل بودن و بررسی خود بیمار از لحاظ آمادگی برای عمل و…
- انتقال بیمار به اتاق عمل به‌گونه‌ای که بیمار هیچ صدمه‌ای نبیند
- ارائه آموزش‌های لازم به مددجو
- تنظیم وسایل جراحی براساس نوع عمل و میزان نیاز به تجهیزات
وظایف کارشناس اتاق عمل حین عمل
- حضور در اتاق عمل و کنترل وضعیت بیمار، تجهیزات و اتفاقات
- کمک به تیم جراحی در پوشیدن اسکراب، گان و…
- کنترل و ثبت زمان‌های درخواست‌شده توسط گروه جراحی
- آماده کردن میزها و قرار دادن وسایل به‌شکل استریل برروی آن‌ها
- دادن وسایل و تجهیزات پزشکی مورد نیاز تیم جراحی به آن‌ها
- شمارش و ثبت تجهیزاتی مانند نخ، درن، گاز و…
- تأمین وسایل و شرایط مورد نیاز براساس تغییر وضعیت بیمار
- گرفتن نمونه از بیمار براساس نیاز و ارسال آن به آزمایشگاه
- همکاری در احیای بیمار (در صورت لزوم)
- کمک به تمیز کردن پوست بیمار و آماده کردن پوشش او برای بردن به اتاق ریکاوری
- کنترل و رعایت نکات استریل توسط افراد حاضر در اتاق عمل
- اطلاع به تیم جراحی در صورت خیس بودن شان‌ها جهت جلوگیری از بروز سوختگی
وظایف تکنسین اتاق عمل بعد از عمل
- آماده کردن بیمار برای انتقال به ریکاوری
- تکمیل کردن گزارش عمل و اقدامات انجام‌شده، وسایل استفاده‌شده و وسایل متصل به بیمار
- گزارش اقدامات انجام شده و وسایلی که به بیمار متصل است به مسئول بخش ریکاوری
- بیرون بردن وسایل عمل قبلی، استریل کردن اتاق و آماده کردن آن برای انجام عمل جراحی بعدی
سایر وظایف کارشناس اتاق عمل
- نگهداری از جسد بیمار طبق قوانین، استانداردها و شرع
- شرکت در آموزش‌های برگزارشده در بیمارستان
- کمک به اجرای برنامه‌های آموزشی و پژوهشی بیمارستان
مهارت‌های مورد نیاز برای یک تکنسین اتاق عمل
- ارتباط گرفتن با بیمار و آرام کردن او قبل از عمل جراحی
- توانایی کار در یک محیط چندتخصصی
- توجه به جزئیات و دقت بالا
- دانش لازم در مورد تجهیزات پزشکی
- آشنایی با اصطلاحات تخصصی اتاق عمل
- توانایی ارتباط با افراد مختلف
- توانایی حل مسائل
- توانایی کار تحت فشار و استقامت بدنی بالا
- مدیریت بحران و حفظ خونسردی برای شرایط سخت
جمع‌بندی
در این مقاله به‌طور کامل با مهارت‌ها و وظایف کارشناس اتاق عمل آشنا شدیم. علاقه‌مندان به رشته و شغل کارشناسی اتاق عمل و فعالان در این حوزه باید مهارت‌ها، دانش و اطلاعات لازم را کسب نمایند. این کار کمک می‌کند تا بتوانند شرایط لازم برای جراحی را آماده کنند. همچنین، شرایط بحرانی و اتفاقات پیش‌بینی‌شده و پیش‌بینی‌نشده اتاق عمل را مدیریت کنند.
